زبان‌شناسی اجتماعی
حمید افتخاری؛ فروغ کاظمی
چکیده
اصطلاحات خویشاوندی از ویژگی‌های جهانی زبان‌ها هستند و علاوه‌‌بر اینکه شاخص مناسبی درمطالعات جامعه‌شناختی‌اند، به لحاظ معنایی و ساختار واژگانی موردتوجه زبانشناسان هستند. شناخت ویژگی‌های زیستمحیطی و رده‌شناختی روابط خویشاوندی زبان‌ها می‌تواند ما را با ساختار اجتماعی آن‌ها از گذشته تاکنون آشنا سازد. در این پژوهش، اصطلاحات ...
بیشتر
اصطلاحات خویشاوندی از ویژگی‌های جهانی زبان‌ها هستند و علاوه‌‌بر اینکه شاخص مناسبی درمطالعات جامعه‌شناختی‌اند، به لحاظ معنایی و ساختار واژگانی موردتوجه زبانشناسان هستند. شناخت ویژگی‌های زیستمحیطی و رده‌شناختی روابط خویشاوندی زبان‌ها می‌تواند ما را با ساختار اجتماعی آن‌ها از گذشته تاکنون آشنا سازد. در این پژوهش، اصطلاحات خویشاوندی دوگونه فارسی‌تهرانی و انگلیسی‌سالت‌لیک سیتی براساس زبان‌شناسی زیستمحیطی و رده‌شناسی موردبررسی قرارگرفت. زبان‌شناسی زیستمحیطی رویکردی کاربردی است که به رابطه میان زبان و محیط‌زیست می‌پردازد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است و داده‌ها به دو شیوه کتابخانه‌ای و میدانی گردآوری شده است. داده‌های کتابخانه‌ای از سایت آکادمیا و واژه‌نامه اصطلاحات عامیانه تهران و داده‌های میدانی از طریق مصاحبه با آزمودنی‌ها (برای هر گونه زبانی9 نفر) جمع‌آوری شد. یافته‌ها نشان‌می‌دهد که اصطلاحات خویشاوندی در این دو گونه‌زبانی، از منظر صرف زیستمحیطی تحت تأثیر محیط‌زیست وعوامل پیرامونی‌از جمله عوامل جغرافیایی، فرهنگی و عوامل جامعه‌شناختی محیط (اعم از جنسیت و سوی‌خویشاوندی) است. نتایج نشان‌می‌دهد که بود و نبود و یا تنوّع در اصطلاحات خویشاوندی به عوامل فوق وابسته‌است و وقتی اهل زبانِ زیست‌بوم‌های مختلف، این اصطلاحات را از منظرهای جنستی، قومیتی و غیره متمایز می‌کنند، تنوّع ایجاد می‌شود. یافته‌ها از نظر رده‌شناسی حاکی از آن است که این اصطلاحات در کل پیکره، عمدتاً دارای استراتژی صرفی چینشی اعم از وندافزایی و ترکیب‌اند به شکلی که در هر دو گونه زبانی، ساختار صرفیِ ترکیب بیشتر از ساده و ساده نیز بیشتر از وندافزایی است. ازنظر ساخت اضافی، هم‌نهی قابل‌مشاهده است، اما امتزاج دیده نمی‌شود.
نشانه‌شناسی
نادیا وارمیلی؛ فروغ کاظمی
چکیده
نشانه‌معناشناسی گفتمانی برآیند نشانه‌شناسی ساختگرا و نظام روایی مطالعات معنایی است. این دیدگاه جریان تولید معنا را با شرایط حسّی-ادراکی پیوند میزند. هدف مقاله حاضر بررسی ساختار روایی جایگاه حیوانات در داستانهای کلیلهودمنه از دیدگاه نشانه‌معناشناسی گفتمانی است. مسئله اصلی پژوهش آن است که در اثر مذکور، چگونه استعلای ...
بیشتر
نشانه‌معناشناسی گفتمانی برآیند نشانه‌شناسی ساختگرا و نظام روایی مطالعات معنایی است. این دیدگاه جریان تولید معنا را با شرایط حسّی-ادراکی پیوند میزند. هدف مقاله حاضر بررسی ساختار روایی جایگاه حیوانات در داستانهای کلیلهودمنه از دیدگاه نشانه‌معناشناسی گفتمانی است. مسئله اصلی پژوهش آن است که در اثر مذکور، چگونه استعلای شوشی در روایات جاری میگردد و تجلی مییابد. روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است و داده‌ها شامل ده باب حکایتهای کلیهودمنه است که به شیوه اِسنادی گردآوری شده و مورد بررسی قرار گرفتهاست. اندیشهی اصلی در تحلیل ساختار مورد نظر، آن است که افراد به طور گسترده به تجارب خود معنا میدهند و آن‌ها را در قالب داستان منتقل می‌کنند. نتایج پژوهش نشان میدهد که در هر روایت بسته به ماجراها و اتفاقات بهوجود آمده، نظامهای گفتمانی متفاوتی قابل مشاهده و تبیین است. این روایتها بهلحاظ کارکرد نشانه-معنایی به عنوان یک گفتمان معنادار در خدمت القای پیام اخلاقی به مخاطب است و راوی انتزاعی با لایهلایه کردن متن غالباً از کنشها به شوش میرسد. نتایج حاکی از آن است که در غالب روایات، نظام شوشی بر نظام کنشی غلبه مییابد و سپس، نظامهای گفتمانی دیگر از قبیل نظامهای تصادف، رخداد و تطبیق را فرا میخواند. یافته‌ها مبین این واقعیت است که نظام شوشی به شیوههایی گوناگون، گاه با مقاومت در برابر وضعیت تثبیت شده از طریق کنشهای انتقامجویانه، گاه با نظام محافظهکاری گفتمانی و اصل تطبیق و گاه با نظام گفتمانی خطرپذیری تولید معنا کرده و بدین ترتیب، راه ورود به استعلای وجودی روایات حیوانات را در حکایتهای کلیلهودمنه را فراهم نموده و معنا را تحقق بخشیدهاست.
